มหาวิทยาลัยพะเยา

มหาวิทยาลัยพะเยา (University of Phayao) เป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐบาล ตั้งอยู่ในจังหวัดพะเยา เดิมเป็นวิทยาเขตในสังกัดมหาวิทยาลัยนเรศวร ต่อมามีการตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยพะเยา พ.ศ. 2553 เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 และประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 จึงถือได้ว่ามหาวิทยาลัยพะเยาได้แยกออกจากมหาวิทยาลัยนเรศวร และเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศอย่างเต็มรูปแบบ

มหาวิทยาลัยพะเยา

ประวัติความเป็นมา University of Phayao

ในปี พ.ศ. 2538 มหาวิทยาลัยนเรศวรได้จัดทำโครงการกระจายโอกาสทางการศึกษาสู่จังหวัดพะเยาขึ้น ซึ่งได้รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีในสมัยนั้น ให้ก่อตั้งเป็นวิทยาเขตของมหาวิทยาลัยนเรศวรเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2538 ที่ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา โดยให้ใช้ชื่อว่า “วิทยาเขตสารสนเทศพะเยา” โดยใช้อาคารเรียนของโรงเรียนพะเยาพิทยาคมเป็นอาคารเรียนชั่วคราว และเริ่มเปิดการเรียนการสอนเมื่อปี พ.ศ. 2542 อย่างเป็นทางการเมื่อมหาวิทยาลัยสร้างเสร็จ

ในวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2550 คณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัยนเรศวรได้มีมติให้เปลี่ยนชื่อมหาวิทยาลัยนเรศวร วิทยาเขตสารสนเทศพะเยา เป็น “มหาวิทยาลัยนเรศวร พะเยา” เพื่อเตรียมยกฐานะเป็นมหาวิทยาลัยเอกเทศในอนาคตต่อไป หลังจากนั้นในที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยพะเยา พ.ศ. … เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2552 และในวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 มีการตราพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยพะเยา พ.ศ. 2553 และประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 ตามลำดับ (มหาวิทยาลัยพะเยา ตั้งอยู่ที่ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา มีพื้นที่ประมาณ 5,700 ไร่)

ปรัชญาประจำมหาวิทยาลัย

ปญฺญาชีวี เสฏฐชีวี นาม (ปัญญาชีวี เสฏฐะชีวี นามะ)
ดำรงชีวิตด้วยปัญญาประเสริฐที่สุด : (A Life of Wisdom is the Most Wondrous of All )

ปณิธานประจำมหาวิทยาลัย

ปัญญาเพื่อความเข้มแข็งของชุมชน : (Wisdom for Community Empowerment)

ตราสัญลักษณ์มหาวิทยาลัยพะเยา แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ

1. กรอบพื้นหลังสีม่วง รูปร่างอ้างอิงมากจากหลักศิลาจารึกโบราณที่ค้นพบในเมืองพะเยา แสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองของศาสตร์ต่างๆ ในเมืองพะเยาที่มีแต่โบราณ

2. สัตตภัณฑ์ เชิงเทียน 7 ยอด สำหรับจุดบูชาพระพุทธเจ้า ก่อนเริ่มประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เปรียบเสมือนเขาสัตตบริภัณฑ์ทั้ง 7 ชั้น ที่ล้อมรอบเขาพระสุเมรุใจกลางจักรวาล ที่ตั้งของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ที่ประทับของพระอินทร์ และประดิษฐานเจดีย์พระเกศ พระเขี้ยวแก้วของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกๆพระองค์ เปรียบดังพระพุทธเจ้าเป็นศูนย์กลางจักรวาล อีกนัยหนึ่งยังหมายถึงการสำเร็จโพชฌงค์ 7 อันเป็นธรรมะสำคัญสู่การบรรลุธรรมขั้นสูงสุด รวมความแล้วเปรียบได้กับภูมิประเทศของมหาวิทยาลัยพะเยาที่เป็นดั่งดินแดนสวรรค์ แวดล้อมไปด้วยทิวเขาเป็นชั้นๆเป็นดินแดนแห่งความสุข และเป็นศูนย์รวมแห่งปัญญาความรู้

3. อักษรย่อ มพ. อ้างอิงมาจากตัวอักษรฝักขามล้านนาที่จารึกลงบนแผ่นศิลาจารึกที่ค้นพบในเมืองพะเยา

สีประจำสถาบัน

1. สีม่วง นั้นมาจากสีแดง ที่หมายถึง ชาติ และสีน้ำเงิน ที่หมายถึง พระมหากษัตริย์

2. สีทอง นั้นหมายถึง ศาสนา และความเจริญรุ่งเรืองของมหาวิทยาลัย

ดอกไม้ประจำมหาวิทยาลัยพะเยา

ดอกฟ้ามุ่ย มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Vanda coerulea Griff. ex Lindl. คือ Orchidaceae เป็น กล้วยไม้ประเภทแวนด้า ลักษณะความงดงามโดดเด่น ของฟ้ามุ่ยทำให้ถูกยกย่องว่าเป็นกล้วยไม้ป่าที่สวยงามที่สุดชนิดหนึ่งของโลก เนื่องจากชื่อฟ้ามุ่ย ที่แปลว่า ฟ้าหม่นหมองนั้น มีที่มาจากความสวยสดงดงามของกลีบดอกสีฟ้าอมม่วง จนทำให้สีของท้องฟ้าแลดูหม่นหมองไปเลยนั่นเอง “เปรียบประดุจชื่อเสียงของบัณฑิตมหาวิทยาลัยพะเยา ที่จะเป็นคนดีมีคุณภาพ มีชื่อเสียงขจรขจายไปทั่วโลก”

เพลงประจำมหาวิทยาลัยพะเยา

– เพลงฟ้ามุ่ยม่วงทอง
– เพลงมหาวิทยาลัยพะเยา
– เพลงปัญญาเพื่อความเข้มแข็งของชุมชน
– เพลงฟ้าชุ่มดิน (เพลงถวายพระพร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ ๕ รอบ วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๕๘ )

พระพุทธรูปประจำมหาวิทยาลัยพะเยา

พระนาคปรก สธ.60 พรรษา เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมารี เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ 60 พรรษา 2 เมษายน 2558 ประดิษฐานพระนามาภิไธย สธ. ที่ขนดด้านหน้าพระพุทธรูปนาคปรก สธ. มีขนาดความสูง 18.30 เมตร หน้าตักกว้าง 9 เมตร ประดิษฐานบนเนินเขา ด้านหลังอาคารหอประชุมพญางำเมือง มหาวิทยาลัยพะเยา โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานนามพระพุทธรูปนาคปรกประจำมหาวิทยาลัยพะเยาว่า “พระพุทธมหาจักรีศรีปัญจมวรรต”

สถานที่ตั้ง มหาวิทยาลัยพะเยา

วิทยาเขตหลัก ถนนพหลโยธิน ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา
วิทยาเขตเชียงราย 333 หมู่ 4 ศูนย์ราชการจังหวัดเชียงราย บ้านฝั่งหมิ่น ตำบลริมกก อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย

มหาวิทยาลัยพะเยา : University of Phayao
ชื่อย่อ : มพ. / UP
คติพจน์ : Wisdom for Community Empowerment (ปัญญาเพื่อความเข้มแข็งของชุมชน)
สถาปนา : 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2553
ประเภท : สถาบันอุดมศึกษาในกำกับของรัฐ
เว็บไซต์ : www.up.ac.th
Facebook : มหาวิทยาลัยพะเยา

ที่มาจาก วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี