มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นมหาวิทยาลัยที่ก่อตั้งขึ้นเป็นลำดับที่ 3 ของประเทศไทย และเป็นมหาวิทยาลัยแห่งแรกที่เปิดสอนด้านการเกษตร มีชื่อเสียงเป็นอย่างมากในด้านการเรียนการสอน อีกทั้งยังเป็น 1 ใน 9 มหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติอีกด้วย และหนึ่งในวันสำคัญของมหาวิทยาลัยก็คือ วันที่ 18 เมษายน ซึ่งเป็นวันวางศิลาฤกษ์การก่อสร้างอาคารหอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หรืออาคารจั่วสามมุข นั่นเอง
ย้อนชมภาพ อาคารจั่วสามมุข เมื่อปี พ.ศ. 2497
![หอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน เมื่อแรกสร้าง หอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน เมื่อแรกสร้าง](https://campus.campus-star.com/app/uploads/2017/04/01-4.jpg)
เมื่อย้อนกลับไปในวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2497 นั้น เป็นวันที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน ได้ทำการวางศิลาฤกษ์การก่อสร้างอาคารหอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หรือ อาคารจั่วสามมุข โดยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ซึ่งก่อสร้างแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2500 มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้เป็นอาคารในงานพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัย (แต่ในปัจจุบันไม่ได้ใช้เป็นสถานที่รับพระราชทานปริญญาบัตรแล้วเนื่องจากมีความจุไม่เพียงพอต่อจำนวนนิสิตที่เข้ารับพระราชทานปริญญาบัตร) ดังนั้นพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จึงใช้อาคารจักรพันธ์เพ็ญศิริเป็นสถานที่จัดพิธีแทน
อาคารจั่วสามมุข เป็นอาคารที่ออกแบบด้วยศิลปะแบบไทยประยุกต์ มีเอกลักษณ์เป็นหน้าจั่วแบ่งมุขออกเป็น 3 ยอดและกรอบหน้าต่างจำนวน 6 ช่อง ต่อมาภายหลังได้กลายเป็นต้นแบบของอัตลักษณ์ทางปรัชญา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ประกอบด้วย 3 ลักษณะด้วยกัน อันได้แก่
![สัญลักษณ์จั่วสามมุข สัญลักษณ์จั่วสามมุข](https://campus.campus-star.com/app/uploads/2017/04/03-4.jpg)
1. จั่วสามมุข เอกลักษณ์ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งหน้าจั่วนี้มีลักษณะของความโดดเด่นตรงที่ มีความกว้างของส่วนฐาน ส่วนกลาง และส่วนยอดที่เท่ากัน หมายความถึงการพัฒนาที่สมดุลและยั่งยืนแห่งสยามประเทศ
2. บัว 3 ดอก เป็นดอกบัวที่ขึ้นพ้นเหนือน้ำ อันมีเต่าและปลาเป็นตัวแทนของสัตว์ร้ายต่างๆ แหวกว่ายอยู่ หมายถึงบัณฑิตผู้สำเร็จการศึกษาทั้ง 3 ระดับคือ บัณฑิต มหาบัณฑิต และดุษฎีบัณฑิต ที่ผ่านอุปสรรคต่างๆ นานัปการตามหลักที่ปรากฏในพุทธโอวาท
3. พระอุณาโลม อันมีลักษณะพ้องกับเลข 9 เป็นเครื่องหมายอันเป็นนิมิตหมายที่ดี หมายถึง ความรู้และความสว่างแก่โลกนั่นเอง
ทั้งนี้ สัญลักษณ์จั่วสามมุขยังปรากฏเป็นศิลปกรรมตามสถานที่ต่างๆ ของมหาวิทยาลัย เช่น อาคารสารนิเทศ 50 ปี อาคารวชิรานุสรณ์ อาคารเฉลิมพระเกียรติ ๔ รอบพระชันษาจุฬาภรณ์ อาคารประจำวิทยาเขตต่างๆ หรือแม้กระทั่งบริเวณขอบรั้วโดยรอบมหาวิทยาลัยก็ถูกถอดแบบให้มีลักษณะเป็น “จั่วสามมุข” ด้วยเช่นกัน