เทศกาลตรุษจีนเป็นช่วงที่ชาวไทยเชื้อสายจีน จะได้ร่วมกัน ฉลองวันขึ้นปีใหม่ตามธรรมเนียมจีน ด้วยการตั้งโต๊ะนำอาหารคาวหวานไหว้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว พร้อมกับเดินทางไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ และมอบคำอวยพรความหมายมงคล ทั้งเรื่องสุขภาพและความร่ำรวย แต่สุขภาพของผู้คนที่ร่วมฉลองในเทศกาลตรุษจีน อาจจะไม่ได้สุขภาพดีตามที่หลายคนคาดหวัง เนื่องจากการได้รับควันจากธูป เทียน หรือการจุดประทัด ที่ส่งผลให้เกิดฝุ่นอาจทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคร้ายอย่างที่คาดไม่ถึง
ตรุษจีนนี้ เสี่ยงเป็นมะเร็ง จากธูปเทียนไหว้เจ้า
รศ. ดร.ศิริมา ปัญญาเมธีกุล ผู้อำนวยการศูนย์เครือข่ายการจัดการคุณภาพอากาศประเทศไทย ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ระบุว่า ในช่วงนี้ประเทศไทย กำลังเผชิญกับปัญหาวิกฤติฝุ่น PM 2.5 อยู่นั้น การจุดธูปเทียน และประทัด รวมถึง การเผากระดาษเงินกระดาษทอง ในช่วงเทศกาลตรุษจีนนี้เป็นส่วนเสริมให้เกิดปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในพื้นที่
แต่ที่น่ากังวลมากกว่านั้น คือ ผลกระทบด้านสุขภาพ ของผู้ที่จุดธูปเทียนไหว้บรรพบุรุษในช่วงเทศกาลตรุษจีนนี้ โดยเฉพาะผู้ที่จุดธูปเทียนไหว้บรรพบุรุษในพื้นที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก ย่อมได้รับผลกระทบโดยตรง
การกระจายขนาดของอนุภาคขนาดเล็ก
เพราะจากข้อมูลตามหลักวิชาการพบว่า สัดส่วนการกระจายขนาดของอนุภาคที่เกิดจากควันธูปนั้น จำนวนอนุภาคร้อยละ 80 นั้นมีขนาดเล็กกว่า 0.1 ไมครอน ดังนั้นคงไม่ต้องจินตนาการเลยว่า ความเสี่ยงของการสูดดมมลพิษ ที่ปนอยู่ในควันธูปนั้น อันตรายร้ายแรงเกินกว่าที่เรายังสาละวนกับขนาดอนุภาค 2.5 ไมครอน
สำหรับความเข้มข้นของอนุภาคขนาด 2.5 ไมครอน ที่พบจากการจุดธูปนั้น เพิ่มขึ้นสองถึง 10 เท่า ของฝุ่นที่มีอยู่แล้วตามอากาศ ขึ้นกับปัจจัยแวดล้อมของสถานที่ที่ทำการจุดธูป ทำให้ผู้ที่จุดธูปไหว้บรรพบุรุษอยู่ในขณะนั้น จะได้รับผลกระทบโดยตรง
สารโลหะหนักที่พบในขี้เถ้าธูป
ที่สำคัญมลพิษจากควันธูปเทียน ประทัด และเผากระดาษเงินกระดาษทอง ในช่วงเทศกาลตรุษจีน เช่น เบนซีน บิวทาไดอีน เบนโซเอไพรีน ซึ่งอยู่ในกลุ่มของโพลีไซคลิกอะโรมาติกส์ไฮโดรคาร์บอน ที่เผาไหม้ไม่สมบูรณ์ สารโลหะหนักที่พบในขี้เถ้าธูป และขี้เถ้ากระดาษเงินกระดาษทอง เช่น โครเมียม นิกเกิล ตะกั่ว แมงกานีส เหล่านี้ทำให้ผู้รับสัมผัสมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
รศ. ดร.ศิริมา จึงแนะนำว่า ลดการจุดธูปเทียน หรือจุดธูปในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก หรือใช้ธูปเทียนไฟฟ้า ใช้ธูปไร้ควัน หรือธูปขนาดสั้นเพื่อลดการเกิดควัน เพื่อลดความเสี่ยงกับผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น ต่อสุขภาพของผู้จุด รวมถึงยังลดความเสี่ยงจากเหตุการณ์ไฟไหม้ ที่เกิดขึ้นจากการจุดธูปเทียนเหล่านี้ได้อีกด้วย และอย่าลืมว่า ภายหลังการสัมผัสควันธูปควรล้างมือ ล้างหน้า ล้างตาให้สะอาด
รศ. ดร.ศิริมา ปัญญาเมธีกุล ผู้อำนวยการศูนย์เครือข่ายการจัดการคุณภาพอากาศประเทศไทย ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ
