หลายๆ คนอาจเคยได้ยินชื่อ วนศาสตร์ แต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่ยังสงสัยว่า วนศาสตร์คืออะไร เนื่องจากเป็นสาขาที่มีการเรียนการสอนไม่มากนักในประเทศไทย แต่ความจริงแล้ววนศาสตร์ เป็นศาสตร์ที่มีความสำคัญอย่างมาก วันนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักกับ วนศาสตร์ ให้มากขึ้นค่ะ
วนศาสตร์ เรียนอะไร และเปิดสอนที่ไหนบ้าง ?
การเรียนวนศาสตร์ ในประเทศไทย
วนศาสตร์ ศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับเรื่องป่าไม้ ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศ ทำความเข้าใจรวมไปถึงดูแลรักษาผืนป่าและทรัพยากรธรรมชาติทั้งหมด ในประเทศไทยมีสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติที่ต้องได้รับการดูแลรักษา ปัจจุบันมีมหาวิทยาลัยที่เปิดสอนในระดับอุดมศึกษา 2 แห่ง ได้แก่ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และสาขาวิชาเกษตรป่าไม้ มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ
วนศาสตร์ เรียนอะไร และเปิดสอนที่ไหน
คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ประกอบด้วย 6 ภาควิชา ได้แก่ ภาควิชาการจัดการป่าไม้ ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ ภาควิชาวนผลิตภัณฑ์ ภาควิชาวนวัฒนวิทยา ภาควิชาวิศวกรรมป่าไม้ และภาควิชาอนุรักษวิทยา มีหลักสูตรและการเรียนการสอนทั้ง 3 ระดับ คือ ระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก
ระดับปริญญาตรี
1. หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (วนศาสตร์) มี 8 สาขาวิชา
- สาขาการจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อม
- สาขาวิทยาศาสตร์ชีวภาพป่าไม้
- สาขาวิศวกรรมป่าไม้
- สาขาวนวัฒนวิทยา
- สาขาวนศาสตร์ชุมชน
- สาขาอุทยาน นันทนาการ และการท่องเที่ยว
- สาขาการจัดการสัตว์ป่าและทุ่งหญ้า
- สาขาการจัดการป่าไม้
2. หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทางไม้)
3. หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (เทคโนโลยีเยื่อและกระดาษ)
4. โครงการหลักสูตรสองปริญญาคู่ขนาน วท.บ. (วนศาสตร์) กับ ศศ.บ.(สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา) *ระยะเวลาศึกษา 5 ปี ได้รับสองปริญญา
ระดับปริญญาโท
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วนผลิตภัณฑ์)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (การจัดการทรัพยากรป่าไม้)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วิทยาศาสตร์ชีวภาพป่าไม้)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (เทคโนโลยีวนวัฒน์)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (การจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อม)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (อุทยาน นันทนาการ และการท่องเที่ยว)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วนศาสตร์ชุมชน)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วิศวกรรมป่าไม้)
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วนศาสตร์เขตร้อน) หลักสูตรนานาชาติ
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (การบริหารทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม) ภาคพิเศษ
ระดับปริญญาเอก
หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (วนศาสตร์) โดยเลือกเรียนในกลุ่มวิชาต่อไปนี้
- สาขานิเวศวิทยาป่าไม้
- สาขาการจัดการป่าไม้
- สาขาวนวัฒนวิทยา
- สาขาการจัดการลุ่มน้ำและสิ่งแวดล้อม
- สาขาวนศาสตร์เขตร้อน (หลักสูตรนานาชาติ)
- ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ forest.ku.ac.th
สาขาวิชาเกษตรป่าไม้ (Agroforestry)
มหาวิทยาลัยแม่โจ้ – แพร่ เฉลิมพระเกียรติ
เป็นหลักสูตรใหม่ที่เพิ่งจะเปิดการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรีเป็นแห่งแรกในประเทศไทย ถึงแม้ว่าที่นี่จะไม่ได้ใช้ชื่อวนศาสตร์โดยตรง แต่การเรียนการสอนนั้นมีความคล้ายคลึงกัน มีการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับการจัดการเกษตรป่าไม้ ในรูปแบบวิธีการทำการเกษตร โดยคงไว้ซึ่งสภาพแวดล้อมและการใช้ประโยชน์ของที่ดินให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดและยั่งยืน
รายวิชาที่ศึกษาส่วนใหญ่จะเป็นวิชาที่ศึกษาเกี่ยวกับพืชศาสตร์ การป่าไม้ สัตวศาสตร์ การประมง และรายวิชาที่เกี่ยวข้องกับด้านการเกษตรอื่น ๆ เช่น การจัดการด้านการเกษตร การจัดการระบบเกษตรป่าไม้ การเกษตรป่าไม้แบบยั่งยืน การวิจัยและพัฒนาระบบเกษตรป่าไม้ นิเวศวิทยาและหลักอนุรักษ์วิทยา การอารักขาพืชประยุกต์ การจัดการสัตว์เลี้ยงและสัตว์ป่าในระบบเกษตรป่าไม้ ตลอดจนเทคโนโลยีทางประมง เป็นต้น
ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ 2.phrae.mju.ac.th
จบแล้ว ทำงานอะไร ?
ผู้สำเร็จการศึกษาสามารถปฏิบัติหน้าที่ในงานที่เกี่ยวข้องกับทางด้านการเกษตร หรือทางด้านป่าไม้ในฐานะเจ้าหน้าที่ นักวิชาการ หรือนักส่งเสริม ในส่วนงานต่างๆ ดังนี้
- ส่วนงานราชการ สามารถเข้าทำงานในกรมวิชาการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร กรมป่าไม้ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตลอดจนเป็นอาจารย์ของมหาวิทยาลัยต่างๆ เป็นต้น
- ส่วนงานเอกชน สามารถเข้าทำงานในบริษัท/ห้างร้าน ที่ดำเนินกิจการที่เกี่ยวข้องกับทางด้านการเกษตรและการป่าไม้ทุกชนิด เช่น บริษัทไม้อัดไทย อุตสาหกรรมเกี่ยวกับไม้ รวมทั้งหน่วยงานอื่นๆ หรือประกอบอาชีพอิสระ เป็นต้น
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก pinterest.com, 2.phrae.mju.ac.th, forest.ku.ac.th